У сераду, 15 верасня, бібліятэкары Беларусі, а з імі і чытачы, адзначаць Дзень бібліятэк. Гісторыя свята пачынаецца ў 2001 годзе. Дата свята абрана ў гонар дня заснавання Нацыянальнай бібліятэкі – галоўнага кнігасховішча краіны. Аднак гісторыя бібліятэк у Беларусі пачалася нашмат раней. Першыя зборы кніг на тэрыторыі краіны з'явіліся яшчэ ў ХІ ст., і першапачаткова яны ствараліся пры цэрквах і манастырах. Самай старажытнай лічыцца бібліятэка Полацкага Сафійскага сабора. Першая ж публічная бібліятэка на тэрыторыі Беларусі адкрылася ў Гродне, і гэта было ў 1830 г. Дзесьці ў 1860-х гадах у Навагрудку таксама была адкрыта першая грамадская публічная бібліятэка, ініцыятарам яе заснавання выступіў мастак, выкладчык, асветнік, грамадскі дзеяч Эдвард Паўловіч.
Напярэдадні свята мы завіталі ў Навагрудскую раённую бібліятэку, каб даведацца, якімі клопатамі жывуць работнікі гэтай сферы.
– Нягледзячы на тое, што мы шмат часу праводзім у інтэрнэце, кнігі не страцілі сваёй каштоўнасці як і кнігасховішча – бібліятэка. І я ўпэўнена: у які час мы ні жылі б, наколькі хутка да нас ні прыходзіла б інфармацыя, сустрэчы з кнігай і асалоду чытання яе на паперы не заменіць ніводнае электроннае прыстасаванне, – на пачатку нашай размовы адзначае дырэктар Навагрудскай раённай бібліятэкі Ірына ЦАРУК. – Сёння ў нашым раёне працуе 17 бібліятэк, 13 з іх сельскія (яны працуюць амаль ва ўсіх аграгарадках), ёсць бібліятэка ў Любчы і тры ў горадзе, сярод іх і спецыяльная для інвалідаў па зроку. Фонд бібліятэк прадстаўлены ўсёй палітрай выданняў – кнігі, часопісы, газеты, грампласцінкі, кампакт-дыскі, дыяпазітывы, выяўленчыя і электронныя дакументы. Усё гэта да паслуг чытачоў, яны – самае галоўнае багацце для нас.
– У нашай рабоце пераплятаецца шмат відаў дзейнасці. Работа бібліятэкара патрабуе сістэматычнай вучобы, пастаяннага пошуку новых і цікавых форм работы з рознымі катэгорыямі насельніцтва. Дарослыя чытаюць дэтэктывы, меладрамы, вучні школ і навучэнцы каледжаў – пазнавальную літаратуру, самыя маленькія наведвальнікі выбіраюць прыгожыя ілюстраваныя кнігі. Навагрудская раённая бібліятэка – гэта пляцоўка для шматлікіх мерапрыемстваў, у тым ліку раённых, – расказвае Ірына Міхайлаўна. – У нас праводзяцца літаратурныя вечарыны, выстаўкі, прэзентацыі для людзей рознага ўзросту. Штогод калектыў раённай бібліятэкі рэалізуе для карыстальнікаў шэраг творчых праектаў і інтэрактыўных праграм з мэтай захавання гісторыка-культурнай спадчыны. Нам ёсць чым ганарыцца, ёсць што паказаць свету. Мы хочам жыхарам Навагрудчыны і гасцям нашага краю больш расказваць пра нашу гісторыю і рабіць гэта цікава і пазнавальна. Так і з’явілася ідэя «візуалізаваць» нашу гісторыю. І перш у нашай бібліятэцы з’явіўся міні-музей макетаў архітэктурных жамчужын краю «Страчаная спадчына». Наступным крокам стала адкрыццё фотастудыі «Рэтра-фотаатэлье», праект, які быў рэалізаваны дзякуючы Гранту Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. А яшчэ большай папулярызацыі рэтра-фотаатэлье паспрыялі супрацоўнікі аддзела турызму, упраўлення спорту і турызму Навагрудскага райвыканкама, – дадае дырэктар бібліятэкі. – Было арганізавана некалькі вучэбных заняткаў па рэкламе і напісанні інтэрактыўнай экскурсіі. Падрыхтавалі інтэрактыўную праграму «Прагулка з гараджанкай».
У красавіку Навагрудская раённая бібліятэка сумесна
з Навагрудскім турысцка-інфармацыйным цэнтрам прыняла ўдзел у XXIII Міжнароднай выстаўцы-кірмашы турыстычных паслуг «Адпачынак-2021», дзе прэзентавала новую інтэрактыўную праграму «Рэтрападарожжа з навагрудскай гараджанкай». Папулярнасцю карысталася рэтрафотазона, дзе кожны жадаючы мог прымераць вобразы гараджан пачатку XX стагоддзя.
– Падчас прагулкі з навагрудскай гараджанкай мясцовыя жыхары і госці нашага горада знаёмяцца з цікавымі гісторыямі Навагрудчыны. У фармаце імправізаванай вясёлай гульні-варажбы прымяраюць на сабе ролі гістарычных асоб горада. Разам з гараджанкай аглядаюць гарадскія забудовы, а менавіта гандлёвыя рады, даведваюцца шмат новага і цікавага пра храмы, вуліцы нашага горада. У канцы падарожжа разам наведваюць мясцовую кавярню, дзе за кубачкам кавы раскрываюць сакрэты навагрудскіх хатніх гаспадынь, – расказвае І. Царук. – Мы не стаім на месцы, развіваемся, прыкладаем максімум намаганняў, каб зацікавіць нашых чытачоў, наведвальнікаў.
І сапраўды, заўсёды застаюцца самыя прыемныя ўражанні пасля наведвання бібліятэкі, а яшчэ не пакідае ўпэўненасць у тым, што будуць жыць кнігі і бібліятэкі, пакуль працуюць такія самаадданыя, высакакласныя спецыялісты, як навагрудскія бібліятэкары. Яны ідуць у нагу з патрабаваннямі часу і запытамі сваіх наведвальнікаў, чытачоў, укараняюць у сваю дзейнасць новыя інфармацыйныя тэхналогіі. Усім супрацоўнікам гэтай сферы выражаем словы ўдзячнасці за захаванне добрага, вечнага, мудрага. Жадаем ім здароўя, шчасця, дабрабыту, творчага натхнення і верных чытачоў.
Вольга Пісар, «НЖ»
